Հայաստանի առաջին Հանրապետության ծնունդը, երկարատև անկախության կորստից հետո, իսկապես հրաշք էր հայ ժողովրդի կյանքում: Դարերի խորքում իր անկախությունը կորցրած, բազմաթիվ հարվածների ու ցավերի միջով անցած հայ ժողովուրդը վերջապես պետք է վայելեր անկախության բերկրանքը:
Հայաստանի մի հատվածում՝ Արևելյան Հայաստանում անկախության վերականգնումը մի շարք նախադրայալներ ուներ, նախ այն, որ ժողովուրդը պայքարեց, կռվեց թշնամու դեմև հասավ իր նպատակին: Անկախության տեսլականը և իր երկրում սեփական ուժերով ապագան կառուցելու և ապրելու մղումը , հայ ժողովրդին ոտքի կանգնեց թշնամու բազմահազարանոց զորքերի դեմ:
Թուրքական զորքերի հարձակումը Հայաստանի վրա ընդհամենը մեկ նպատակ ուներ՝ իսպառ ոչնչացնել Հայաստանը, ջնջել հայ ժողովրդին ընդհանրապես:
Սակայն, հայ քաջերը, միահամուռ կերպով միավորվելով, գրագետ և ոգու մեծ արիությամբ դիմավորեցին և ջախջախեցին թուրքական զորքերին: Գարունը՝ մայիսը հայ ժողովրդի կողմից էր, լինելով վերածննդի եղանակ, այն հայ ժողովրդին Մայիսյան հերոսամարտերում հաղթանակ պարգևեց, իսկ հաղթանակից ծնունդ առավ Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը:
Մայիսյան հերոսամարտերում լեգենդ դարձած ճակատամարտերում՝ Սարդարապատի, Բաշ-Ապարանի, Ղարաքիլիսայի, քաջ գեներալներ և հրամանատարներ Դրոյի, Մովսես Սիլիկյանի, Գարեգին Նժդեհի, Դանիել Բեկ Փիրումյանի և այլոց գլխավորությամբ՝ մայիսի 15-ից 29-ը գլխավորապես հաղթանակ տարան թուրքական բաշիբոզուկների և կանոնավոր զորքերի նկատմամաբ, որոնք հետ շպրտվեցին:
Ապահովելով հաղթանակը և համոզվելով, որ այլևս թուրքի պիղծ ոտքը հայկական հողում չէ, 1918 թ. մայիսի 28-ին հայ ժողովուրդը հռչակեց իր երկրի անկախությունը:
Անկախությունը ծնունդ էր Մայիսյան հերոսամարտերում հայ ժողովրդի հաղթանակի, իսկ հաղթանակը՝ հայ ժողովրդի անկոտրուն ոգու և քաջության:
Շնորհավոր հայ ժողովրդին պատմական այս կարևոր օրվա կապակցությամբ, մաղթում ենք ապրելու և արարելու նոր հաղթանակներ:
